Χαραλάμπους Ασπασία ________ 9/02/2021

Το ζευγάρι είναι οι δυο σύντροφοι που αποτελούν τους αρχιτέκτονες της οικογένειας. Πόσο εύκολο είναι τελικά να συνυπάρχουμε με το σύντροφό μας; Ποια διλήμματα πολλές φορές μπορεί να μας ταλαιπωρούν και να μας παγιδεύουν;

Οι δυο σύντροφοι, πέρα από την ταυτότητα του «αυτού» και «αυτής», καλούνται να διαμορφώσουν και ένα «εμείς».  Ως σύντροφοι καλούμαστε να αφήσουμε ένα μέρος της προηγούμενης ανεξαρτησίας για να χτίσουμε την ταυτότητα του ζευγαριού και αργότερα της οικογένειας. Η συλλογική ταυτότητα του ζευγαριού όμως κάποιες φορές μπορεί να υπερισχύει της ατομικής με αποτέλεσμα να καταπιέζονται οι ατομικές διαφορές των δυο συντρόφων.

Η σύγχρονη ζωή μας σπρώχνει προς την αυτονομία, η ανθρώπινη όμως υπόστασή μας, από την άλλη πλευρά μας σπρώχνει προς τον στενό δεσμό. Ο δεσμός είναι μια ενδογενής ανάγκη καθόλη τη διάρκεια της ζωής μας. Από την αρχή ως το τέλος της ζωής μας αναζητούμε την επαφή με τους σημαντικούς άλλους που είναι μια κινητήριος δύναμη στη ζωή μας. Μάλιστα πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως ο άνθρωπος έχει καθρεπτικούς νευρώνες, που στην ουσία το άτομο βλέπει τον εαυτό του μέσα από τους άλλους. Μέσα από τις σχέσεις υπάρχουν οι άνθρωποι.

Πολλές φορές υποβάλλουμε τον εαυτό μας να διαλέξει τον ένα ή τον άλλο δρόμο. Χανόμαστε σε αυτό το δίλημμα της αυτονομίας και της αλληλεξάρτησης. Μπορεί κάποιες φορές να επιλέγουμε να είμαστε μόνοι μας γιατί έτσι θεωρούμε πως διασφαλίζουμε την προσωπική μας πορεία και αυτονομία αποφεύγοντας τις εντάσεις και τις συγκρούσεις. Όμως είναι δυνατόν η αποξένωση και η μοναξιά να είναι το τίμημα της αυτονομίας; Δεν είναι πολύ βαρύ να πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στις προσωπικές μας ανάγκες και στη στενή ανθρώπινη σχέση;

Σε όλα τα ζωντανά συστήματα είναι έμφυτη η ανάγκη να είμαστε μαζί και χώρια ταυτόχρονα. Είναι ανθρώπινο να αισθάνεσαι την ανάγκη να είσαι με τον άλλο και ταυτόχρονα να θέλεις χρόνο με τον εαυτό σου. Πολλά προβλήματα συμβίωσης βρίσκονται πίσω από τη λογική του ότι όταν εγώ δίνω στερούμαι, και όταν παίρνω, στερείται ο άλλος. Πιστεύουμε συνήθως πως πάντα πρέπει να φταίει ο ένας ή άλλος.  Κατά κάποιο τρόπο θεωρούμε πως κοντά στον άλλο απειλείται ο προσωπικός μας χώρος και μακριά από τον άλλο πως απειλείται το μαζί.

Ωστόσο, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα καινούριο πάρε δώσε που όσο περισσότερο πάρει ο άλλος, τόσο περισσότερο θα πάρεις και εσύ και αντίστοιχα όσο περισσότερο πάρεις εσύ, τόσο περισσότερο θα πάρει και ο άλλος. Σημαντικό βήμα για αυτό είναι να ανακατασκευάσουμε το νόημα της συμβίωσης, να ξεκαθαρίσουμε τους ρόλους μας, την ταυτότητα μας μέσα από έναν εποικοδομητικό διάλογο με τον εαυτό μας και αφετέρου με το σύντροφό μας. Καλούμαστε να εξελίξουμε τον εαυτό μας σε έναν τον πολυφωνικό εαυτό και να έρθουμε αντιμέτωποι με τις πολλές φωνές που υπάρχουν μέσα μας. Μόνο με ανοιχτή επικοινωνία θα μπορέσουμε να καταφέρουμε την ισορροπία της αυτονόμησής που είναι τόσο σημαντική για τον εαυτό μας και της συναισθηματικής ασφάλειας που μας προσφέρει η συμβίωση. Το δυναμικό μας μπορεί να μας οδηγήσει από ένα στείρο εγώ ή άλλος σε ένα δημιουργικό εγώ και ο άλλος.

Η ποιότητα της σχέσης του ζευγαριού συνδέεται σημαντικά με την ισορροπία ανάμεσα στην αυτονομία του ατόμου και την υγιή αλληλεξάρτηση του ζευγαριού. Είναι φυσιολογικό οι δυο σύντροφοι να έχουν ανάγκη τόσο για αποχωρισμό όσο και για προσκόλληση. Η λειτουργική ασφαλής αλληλεξάρτηση συμπληρώνει την αυτονομία.

Βιβλιογραφία

Παπαδιώτη-Αθανασίου, Β (2014). Οικογένεια και Όρια. Εκδόσεις: Τόπος.

Κατάκη, Χ.  (2012). Το μωβ υγρό. Ανθρώπινα συστήματα. Εκδόσεις: Πεδίο.

Χαραλάμπους Ασπασία

Αναπτυξιακή Ψυχολόγος-

Ειδικευόμενη Οικογενειακή Θεραπεύτρια